DinozauryDinozaury drapieżneJura
Redakcja DinoAnimals.pl9 kwietnia 2015
16
Jego pochodzenie i pokrewieństwo z allozaurami do dzisiaj pozostaje przedmiotem sporu. Enigmatyczny zaurofa*ganaks od wielu lat jest problematycznym przedstawicielem dinozaurów pobudzającym wyobraźnię pasjonatów i naukowców.
Klasyfikacja
- Gromada: zauropsydy
- Nadrząd: dinozaury
- Rząd: dinozaury gadziomiedniczne
- Podrząd: teropody
- Infrarząd: tetanury
- Rodzina: allozaury
- Rodzaj: zaurofa*ganaks
Datowanie i występowanie
Drapieżny dinozaur z późnej jury, żyjący 153 – 151 mln lat temu na terenach dzisiejszego stanu Oklahoma w USA. Skamieniałe kości zaurofa*ganaksa odnaleziono w formacji Morrison – jednej z najbardziej obfitych w szczątki dinozaurów, w której odnaleziono wiele nowych rodzajów i gatunków.
Charakterystyka
Jeśli wierzyć szacunkom, zaurofa*ganaks mierzył ok. 10,5 – 13 m długości, 5 m wysokości i ważył ok. 3 ton, był zatem wyjątkowo dużym jurajskim teropodem, który bez problemów mógł rywalizować z T. rexem i giganotozaurem (Giganotosaurus) – największymi kredowymi drapieżnikami. Wyglądem bardzo przypominał allozaury: miał dużą, ale smukłą głowę, masywne kończyny tylne, niewielkie kończyny przednie, a nad oczami widoczny był grzebień utworzony z kości łzowych i nosowych.
Ogromne gabaryty sugerują, że zaurofa*ganaks stał na szczycie łańcucha pokarmowego i nie miał równych sobie przeciwników, jednak nie występował tak licznie jak jego mniejsi krewni. Przyczyna takiego stanu rzeczy jest prosta: większy organizm potrzebuje proporcjonalnie więcej pożywienia, więc – aby nie wyczerpać zasobów danego ekosystemu – musiał żyć w niewielkich populacjach.
Odnaleziony zapis kopalny wydaje się potwierdzać tę tezę; w formacjach geologicznych istnieje o wiele mniej jego kości niż kości allozaura (prawdopodobnie jednego z najpowszechniej występujących teropodów późnej jury).
Trzeba jednak pamiętać, że zapis kopalny nie jest wyrocznią – być może sposób, w jaki zaurofa*ganaksy umierały nie pozwolił na zachowanie większych ilości szczątków?
Padlinożerca, czy drapieżca?
Duże rozmiary dinozaura doprowadziły do wysnucia tezy głoszącej, że był wolniejszy od innych drapieżników (podobnie jak tyranozaury), więc preferował raczej padlinę, za którą nie musiał biegać.
Choć scenariusz jest bardzo prawdopodobny, stanowi tylko jeden z wielu elementów układanki o zaurofa*ganaksie. Niewykluczone, że był w stanie ukraść zdobycz mniejszemu drapieżcy i zabić go w razie potrzeby; dzisiaj podobnie działa afrykański lew (Panthera leo), zabierający upolowane ofiary innym kotowatym lub hienom.
Poza „walką podjazdową” zaurofa*ganaks miał dostęp do dużych roślinożernych dinozaurów charakteryzujących się bardzo powolnym chodem i ociężałym ciałem.
Prawdopodobnie polował na diplodoka (Diplodocus) i apatozaura (Apatosaurus). Poza ogromnymi zauropodami preferował dinozaury opancerzone, np. stegozaura (Stegosaurus).
Poza zaurofa*ganaksem po terenach współczesnej Oklahomy stąpały inne drapieżne dinozaury takie jak torwozaur (Torvosaurus), edmarka(Edmarka rex) czy megalozaur (Megalosaurus).
Odkrycie
W roku 1931 lub 1932 John Willis Stovall odkrył szczątki dużego teropoda w pobliżu Kenton w hrabstwie Cimarron (st. Oklahoma), w warstwach późnego kimerydu. Nazwę Saurophagus maximus wprowadził również Stovall, 10 lat po odkryciu dinozaura. Poza nazwą nie opublikowano jednak żadnego dokładnego opisu znaleziska, co zakończyło się sklasyfikowaniem nazwy jako nomen nudum („naga nazwa”). Nazwę funkcjonującą do dzisiaj wprowadził Daniel Chure.
Podobne artykuły
Tapejara – wystrojony pterozaur
8 maja 2017
Największe tytanozaury – ile ważyły?
27 grudnia 2017
Nanuqsaurus – prehistoryczny niedźwiedź polarny
22 lipca 2018
Bruhatkajozaur (Bruhathkayosaurus matleyi)
18 lipca 2013
Najbardziej intrygujący jest jednak fakt, że od odkrycia do dokładnych badań musiało minąć aż 60 lat!
Szczegółowe dane i wymiary
Zaurofa*ganaks(Saurophaganax)
- Długość: 10,5 – 13 m / 10.7 m (2020 rok)
- Wysokość od podłoża do czubka głowy: 4 – 5 m
- Masa: 3 tony / 3.2 tony (2020 rok)
Występowanie
- Ameryka Północna, tereny dzisiejszego stanu Oklahoma
- Datowanie: 153 – 151 mln lat temu
- Okres: późna jura
- Wiek: kimeryd
Zaurofa*ganaks(Saurophaganax) – ciekawostki
- Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów phagein („jeść”), sauros („jaszczur”) i anax („władca”). Można ją zatem tłumaczyć jako „Władca jedzący jaszczury”.
- Klasyfikacja zaurofa*ganaksa jest do dzisiaj przedmiotem sporu. Został opisany jako oddzielny rodzaj oraz jako gatunek allozaura (Allosaurus) – Allosaurus maximus. Po najnowszym zaktualizowaniu infrarzędu tetanurów zaakceptowano nazwę Saurophaganax podkreślającą przynależność do odrębnego rodzaju. Być może znalezisko z Nowego Meksyku rzuci jeszcze jaśniejsze światło na status tego teropoda.
- Na podstawie znalezionych szczątków oszacowano, że populacja zaurofa*ganaksa stanowiła ok. 1% fauny formacji Morrison, co również wpływa na znikomą ilość informacji dotyczących jego zachowań i usposobienia.
- Zaurofa*ganaks jest sklasyfikowany jako dinozaur stanu Oklahoma.
Polecamy
- Dinozaury drapieżne
- Dinozaury jurajskie
- Dinozaury kredowe
- Wielkie wymieranie
Redakcja DinoAnimals.pl9 kwietnia 2015
16
Polecane artykuły
Afryka
20 maja 2013
Szakal (Canis) – dziki pies
Azja
13 lipca 2013
Drop wielki, zwyczajny (Otis tarda)
Morskie
16 lipca 2012
Płetwal błękitny – król oceanów
Afryka
16 czerwca 2014
Pytony (Pythonidae) – fascynujące dusiciele
Dinozaury
18 kwietnia 2017
Megazauropody czyli „Jaszczury Gromu”
Azja
24 stycznia 2014
Jenot, szop usuryjski, lis japoński
Dinozaury
2 lipca 2012
Tyranozaur (Tyrannosaurus) – zabójcza potęga
Azja
17 sierpnia 2014
Mormi, kot złoty azjatycki, azjatycki kot złocisty
Kotowate
9 kwietnia 2014
Mitologiczne lwy – Chimera
Domowe
30 grudnia 2015
Kot brytyjski długowłosy
20 maja 2013
Szakal (Canis) – dziki pies
13 lipca 2013
Drop wielki, zwyczajny (Otis tarda)
16 lipca 2012
Płetwal błękitny – król oceanów
16 czerwca 2014
Pytony (Pythonidae) – fascynujące dusiciele
18 kwietnia 2017
Megazauropody czyli „Jaszczury Gromu”
24 stycznia 2014
Jenot, szop usuryjski, lis japoński
2 lipca 2012
Tyranozaur (Tyrannosaurus) – zabójcza potęga
17 sierpnia 2014
Mormi, kot złoty azjatycki, azjatycki kot złocisty
9 kwietnia 2014
Mitologiczne lwy – Chimera
30 grudnia 2015
Kot brytyjski długowłosy
Pokaż 16 komentarzy
16 komentarzy
Zaurofa*gangax był mięsożerny.
Odpowiedz
Ale fajne ? znaczenie nazwy! Wstawie like!
Odpowiedz
Zaurofa*ganaks vs mapuzaur
Odpowiedz
Mapuzaur wygra.
Odpowiedz
Redakcjo, S. maximus ma 10 – 11 (12?) m
Odpowiedz
10,72 metra jeżeli określać by jego długość wzdłuż linii prostej kręgów kręgosłupa lub 11 metrów jeżeli długość określać by wzdłuż krzywizny kręgów kręgosłupa (Francisco Brunen,2019).
Odpowiedz
Ostatnio szacowałem OMNH 1135.
Moje szacunki to… 16,3 m…
1 kręg szyjny u USNM 4734 był zgnieciony, więc zapewne był znacznie mniejszyOdpowiedz
Większy jest Torvosaurus czy zaurofa*ganaks?
Odpowiedz
Praktycznie były takie same.
•Torvosaurus tanneri – 10,5 m (10,7 m ?) / 3,3 t (3,5 t ?)
•Saurophaganax maximus – 10,7 m / 3,2 tOdpowiedz
Wedlug szacunkow Molina-Perez i Larramendi Torvosaurus gurneyi mial dlugosc 11.7 m, a Torvosaurus tanneri mial dlugosc 11.9 m. Edmarka miala dlugosc 12 m
Odpowiedz
THX
Odpowiedz
Cytuję „Mógł by bez trudu rywalizować z t.rexem. i giganotozaurem” Redakcjo i tu jest coś nie jasnego Tyranozaur jest ponad 3 razy cięższy od Zaurofa*ganaxa a giganotozaur ponad 2 razy cięższy a przywołam kiedy mowiliscie że 11 metrowy utahraptor nie miałby szans z t.rexem bo osiągał znacznie mniejsza masę to tutaj jednak stanowił by zagrożenie dla dwóch największych drapieżników? A no właśnie.
Odpowiedz
Kiedy Redakcja pisała ten artykuł, to zaurofa*ganaksa szacowano nawet na 13.5 metra długości, stąd takie twierdzenie było w pełni uprawnione. Teraz jak widać zamieszczone w artykule dane z roku 2020 nieco go zmniejszają bo do 10.5 metra i wagi na poziomie 3 ton.
Weź pod uwagę, że o ile łatwo można skorygować tabelę czy same wymiary, o tyle każdego zdania w tysiącach artykułów już nie sposób 🙂Odpowiedz
Nie chcę oceniać, lecz może był szacowany na ponad 13 m, nie mniej było napisane że ważył 3 tony, niech już będzie w tamtym czasie t.rex ważył około 6-7 ton jednak i tak jest różnica.
Odpowiedz
na co polował ten drapieżca?
Odpowiedz
W artykule przecież jest napisane na co polował 🙂
Odpowiedz